Organizacje pozarządowe (NGO), takie jak stowarzyszenia, pełnią kluczową rolę w rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. Działają one niezależnie od administracji publicznej, a ich działalność nie jest nastawiona na zysk. Stowarzyszenia, często określane jako “trzeci sektor”, zajmują się szerokim wachlarzem działań, od ochrony środowiska, przez kulturę i edukację, po działania na rzecz lokalnych społeczności. W tym artykule znajdziesz kluczowe informacje na temat stowarzyszeń oraz praktyczne porady dotyczące ich zakładania i działania.
Definicja (warto tutaj zacząć!)
Zgodnie z Ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z 24 kwietnia 2003 roku, organizacje pozarządowe to jednostki, które nie są częścią sektora finansów publicznych i nie działają w celu osiągania zysku. Są to osoby prawne, jak stowarzyszenia i fundacje, a także jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, takie jak stowarzyszenia zwykłe czy koła gospodyń wiejskich.
Stowarzyszenia działają zgodnie z Prawem o stowarzyszeniach, które definiuje ich cele, sposób organizacji i formy działalności. Aby dowiedzieć się więcej o prawnych regulacjach dotyczących stowarzyszeń, odwiedź stronę Ministerstwa Sprawiedliwości.
Kto może założyć Stowarzyszenie?
Stowarzyszenie może założyć każda grupa co najmniej 7 osób, które mają wspólny cel społeczny i chcą działać na rzecz jego realizacji. Może to być grupa przyjaciół, członków rodziny lub osoby związane wspólnymi zainteresowaniami. Co ważne, stowarzyszenie działa na zasadzie dobrowolności – każdy może do niego dołączyć, jak i wystąpić z organizacji w dowolnym momencie.
Dowiedz się więcej o wymaganiach przy zakładaniu stowarzyszenia, korzystając z poradnika Jak założyć stowarzyszenie?.
Rodzaje Stowarzyszeń
Stowarzyszenia można podzielić na dwie główne grupy:
- Stowarzyszenia rejestrowane – wpisywane do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), mogą prowadzić działalność gospodarczą, jednak ich zyski muszą być przeznaczone na cele statutowe. Więcej informacji znajdziesz w Poradniku rejestracji w KRS.
- Stowarzyszenia zwykłe – te nie muszą być rejestrowane w KRS, ale mają ograniczone możliwości działania, w tym brak możliwości prowadzenia działalności gospodarczej. Sprawdź więcej w artykule Co to jest stowarzyszenie zwykłe?.
Jak Założyć Stowarzyszenie? – Krok po Kroku
1. Zebranie założycielskie – Pierwszym krokiem do założenia stowarzyszenia jest zebranie co najmniej 7 osób, które postanowią założyć organizację. Na spotkaniu trzeba przyjąć statut oraz wybrać władze organizacji, takie jak zarząd i komisja rewizyjna. Więcej o tym procesie znajdziesz w artykule Jak zorganizować zebranie założycielskie?.
2. Przygotowanie statutu – Statut jest dokumentem, który reguluje działanie stowarzyszenia.
3. Rejestracja w KRS – Rejestracja stowarzyszenia odbywa się w Krajowym Rejestrze Sądowym. Wniosek można złożyć online na stronie eKRS. Sprawdź więcej informacji o rejestracji w Poradniku KRS.
Cele Działania Stowarzyszeń
Stowarzyszenia mogą działać w różnych obszarach, takich jak ochrona środowiska, edukacja, promocja kultury czy wspieranie osób niepełnosprawnych. Cele te muszą być niezarobkowe, co oznacza, że działalność stowarzyszenia nie może być nastawiona na osiąganie zysku dla członków.
Więcej informacji o działalności stowarzyszeń znajdziesz w artykule Jakie cele może mieć stowarzyszenie?.
Organizacje, które Nie Są Stowarzyszeniami
Nie wszystkie podmioty działające w sferze publicznej są uznawane za organizacje pozarządowe. Przykłady podmiotów, które nie są NGO, to organy władzy publicznej, jednostki samorządowe oraz uczelnie publiczne. Więcej na ten temat znajdziesz w Przewodniku o NGO.
