Co to jest fundacja? Wyjaśnienie dla osób zainteresowanych działalnością społeczną
Fundacja to jedna z form organizacji pozarządowych, która powstaje w celu realizacji zadań społecznie lub gospodarczo użytecznych. W Polsce podstawą prawną funkcjonowania fundacji jest Ustawa o fundacjach z dnia 6 kwietnia 1984 r. (Dz.U. 1984 nr 21 poz. 97). W odróżnieniu od stowarzyszeń, fundacje nie opierają swojej działalności na członkach, lecz na majątku (kapitale założycielskim) przekazanym przez fundatora (lub fundatorów).
Główne cechy fundacji
1. Cel społecznie użyteczny – po co zakładać fundację?
W akcie założycielskim (zwykle w formie notarialnej) fundator określa cel fundacji. Może to być wspieranie edukacji, działalności charytatywnej, sportu, kultury, nauki, ochrony środowiska czy wielu innych obszarów służących dobru publicznemu. Ustawa nie narzuca minimalnego kapitału, jednak majątek powinien pozwalać na realne działania statutowe.
2. Majątek fundacji – ile trzeba wydać na fundację?
Najważniejszym wyróżnikiem jest wniesiony majątek (pieniężny lub rzeczowy), który staje się fundamentem fundacji i służy finansowaniu projektów statutowych. Fundacja może dodatkowo uzyskiwać środki z darowizn, zbiórek publicznych, dotacji oraz prowadzić działalność gospodarczą (o ile statut to przewiduje i jej zakres jest zgodny z celem fundacji).
3. Brak członków – kto musi być w fundacji?
W przeciwieństwie do stowarzyszeń, fundacja nie ma członków, a jej najwyższą władzę stanowi zarząd (powoływany zgodnie ze statutem). Odpowiedzialność za kierowanie działaniami i gospodarowanie majątkiem spoczywa na zarządzie, a rolą fundatorów jest określenie misji i celów w momencie ustanawiania fundacji.
Rejestracja i funkcjonowanie
- Akt notarialny: Fundator sporządza oświadczenie woli o ustanowieniu fundacji u notariusza, wskazując m.in. cel, składniki majątkowe i zasady funkcjonowania (np. sposób powoływania zarządu).
- Wpis do KRS: Aby fundacja uzyskała osobowość prawną, należy złożyć wniosek do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Po wpisie może rozpocząć oficjalną działalność, w tym pozyskiwać dotacje i prowadzić działalność odpłatną bądź gospodarczą (jeśli statut to przewiduje).
- Sprawozdawczość: Fundacje są zobowiązane do prowadzenia księgowości (często pełnej) i składania sprawozdań finansowych oraz merytorycznych. Przestrzeganie przejrzystości finansowej jest kluczowe dla zaufania darczyńców i instytucji nadzorczych.
Dlaczego warto założyć fundację?
- Stabilny model działania: Fundacja opiera się na majątku założycielskim, co pozwala budować długoterminowe projekty.
- Elastyczność: Możliwość prowadzenia działalności gospodarczej (w granicach określonych ustawą i statutem) umożliwia dywersyfikację dochodów.
- Wiarygodność: Fundacje postrzegane są jako podmioty reprezentujące interes publiczny, co pomaga w nawiązywaniu współpracy z samorządami, firmami i innymi NGO.
Co to jest fundacja? Odpowiadamy!
Fundacja to organizacja pozarządowa, której kluczowym elementem jest majątek przekazany przez fundatora. Jej celem jest realizacja zadań społecznie użytecznych, a o jej rozwoju decyduje zarząd, dbający o właściwe gospodarowanie środkami. Założenie fundacji wymaga sporządzenia aktu notarialnego oraz wpisu do KRS. Dzięki transparentnej działalności i stabilności finansowej fundacja może pozyskiwać dotacje, prowadzić projekty statutowe i w dłuższej perspektywie być ważnym graczem w sektorze obywatelskim.
