Stowarzyszenia należą do grupy organizacji pozarządowych, które mogą korzystać z szeregu konkursów grantowych i dofinansowań przeznaczonych tylko i wyłącznie dla tego sektora. Kiedy już je założymy, musimy zdawać sobie sprawę, że wiążą się z tym nie tylko profity, ale i obowiązki. W tym artykule zastanowimy się czy warto założyć Stowarzyszenie i jak to zrobić!
Najważniejszym zadaniem jest określenie zasad działania i celu dla stowarzyszenia
Znajdą się one w najważniejszym dokumencie – statucie, który będzie stanowił swoistą namiastkę „konstytucji” dla stowarzyszenia. To właśnie w nim będą zawarte na piśmie i potwierdzane prawnie zasady funkcjonowania naszej organizacji. Warto więc nad jego treścią zastanowić się jeszcze przed zwołaniem zebrania założycielskiego. Na jego podstawie będziemy bowiem funkcjonować przez kolejne lata, a czasami i dziesięciolecia.
W statucie musimy zawrzeć najważniejsze informacje dotyczące nowo powstającego stowarzyszenia. Musimy w nim odpowiedzieć na pytania: dla kogo działa stowarzyszenie, jakie są jego cele, jakie działania może prowadzić, jakie kompetencje mają mieć władze stowarzyszenia i w końcu skąd może pochodzić majątek stowarzyszenia?
Statut powinien informować również o tym, jaką działalność statutową prowadzi stowarzyszenie. Będzie on jednocześnie źródłem informacji dla innych, np. dla potencjalnych grantodawców czy sponsorów. Z tego dokumentu nasi dobroczyńcy dowiedzą się m.in. czym zajmuje się stowarzyszenie, co i w jaki sposób może robić, jaka jest jej struktura wewnętrzna, czy prowadzi działalność gospodarczą i jakiego rodzaju, kto może podpisywać umowy w jej imieniu.
Oczywiście warto spróbować napisać statut samodzielnie „inspirując” się niejako podobnymi dokumentami innych stowarzyszeń. Nie powinno nam to sprawić większych trudności, a zyskamy pewność, że znajdą się w nim wszelkie ważne kwestie i uwagi przyszłych członków założycieli stowarzyszenia.
Pierwsze zebranie: co trzeba przygotować
Na zebraniu założycielskim musimy przedstawić projekt statutu. Konieczna będzie także lista członków założycieli z ich danymi: imię i nazwisko; data i miejsce urodzenia; miejsce zamieszkania, własnoręczny podpis (bardzo ważne!). Zgodnie z art. 12 ustawy Prawo o stowarzyszeniach podaje się „miejsce zamieszkania”, ale zdarza się, że KRS żąda podania adresu zameldowania. Prócz tych danych można na liście założycieli można podać numer dowodu osobistego, PESEL (obowiązek ich zamieszczenia nie wynika z ustawy Prawo o stowarzyszeniach, ale często sędziowie w KRS oczekują ich podania).
Co ważne taką listę możemy uzupełnić o brakujące informacje przed zebraniem lub w jego trakcie. Najlepiej, jeśli powyższy dokument zawiera także oświadczenie członków założycieli o: posiadaniu obywatelstwa polskiego, pełnej zdolności czynności prawnych i pełni praw obywatelskich (zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach). Listę trzeba przygotować w dwóch egzemplarzach, które składamy w KRS. Uczestnicy zebrania podpisują oba egzemplarze.
Kolejne dokumenty to teksty uchwał, które muszą być podjęte w trakcie zebrania:
- uchwała o powołaniu stowarzyszenia – uchwała nr 1;
- uchwała o przyjęciu statutu – uchwała nr 2;
- uchwała o wyborze zarządu – uchwała nr 3;
- uchwała o wyborze komisji rewizyjnej – uchwała nr 4
Można też podjąć uchwałę o wyborze komitetu założycielskiego (ale nie jest on wymagany) – uchwała nr 5.
Uchwały wpisujemy do protokołu zebrania lub dołączamy jako załączniki do protokołu. Wszystkie uchwały stanowiące załączniki do protokołu zebrania podpisuje przewodniczący zebrania i protokolant (sekretarz). Wszystkie dokumenty należy przygotować w trzech egzemplarzach. Dwa składane są do sądu, a jeden zostaje w dokumentacji organizacji. Następny krok to rejestracja stowarzyszenia za którą odpowiada zarząd. Jego członkowie muszą wypełnić właściwe formularze oraz skompletować wymagane dokumenty i załączniki. Zarząd powinien też dopilnować, aby został spisany protokół z zebrania założycielskiego.
