Realizacja projektów społecznych, zwłaszcza tych finansowanych z dotacji i grantów, często wiąże się z koniecznością wniesienia tzw. wkładu własnego. Jest to jeden z kluczowych elementów aplikacji o środki zewnętrzne, bez którego wiele funduszy nie przyznaje dofinansowania. W tym artykule wyjaśnimy, czym dokładnie jest wkład własny, jakie formy może przyjmować oraz jak skutecznie go pozyskiwać i rozliczać.
Definicja wkładu własnego
Wkład własny to część kosztów projektu, które organizacja realizująca przedsięwzięcie zobowiązuje się pokryć z własnych środków lub z innych źródeł finansowania niż dotacja. Wymóg wniesienia wkładu własnego ma na celu zwiększenie zaangażowania organizacji w realizację projektu oraz zminimalizowanie ryzyka niepowodzenia projektu.
Wkład własny zazwyczaj wyrażany jest procentowo i stanowi określony udział w całości budżetu projektu. W zależności od źródła finansowania, jego wysokość może wynosić od kilku do kilkudziesięciu procent wartości projektu.
Rodzaje wkładu własnego
Wkład własny może przybierać różne formy, w zależności od wymagań grantodawcy oraz możliwości organizacji. Najczęściej spotykane formy to:
- Wkład finansowy
Wkład finansowy to najprostsza forma wkładu własnego, polegająca na bezpośrednim zaangażowaniu środków finansowych organizacji w projekt. Może to obejmować np. wynagrodzenia dla pracowników, zakup sprzętu, czy opłaty związane z realizacją projektu. Wkład finansowy można również pozyskać od partnerów lub sponsorów, którzy zdecydują się wspierać projekt finansowo. - Wkład rzeczowy
Wkład rzeczowy obejmuje wartość dóbr materialnych, które organizacja wnosi do projektu. Może to być np. sprzęt, który już posiada, pomieszczenia, które udostępnia na potrzeby projektu, lub inne zasoby materialne, które mogą zostać wykorzystane w ramach działań projektowych. Ważne jest, aby wartość wkładu rzeczowego była dokładnie oszacowana i udokumentowana, np. poprzez faktury zakupu sprzętu. - Wkład osobowy (wolontariat)
Wolontariat to również akceptowana forma wkładu własnego, szczególnie w projektach społecznych. Wkład osobowy obejmuje pracę wolontariuszy, którzy bez wynagrodzenia angażują się w realizację projektu. Wkład ten przeliczany jest na wartość finansową według stawki godzinowej. W tym przypadku konieczne jest prowadzenie ewidencji godzin pracy wolontariuszy, aby udokumentować wniesiony wkład.
Jak pozyskać wkład własny?
Pozyskanie wkładu własnego może być wyzwaniem dla organizacji, szczególnie dla tych mniejszych, które nie dysponują dużymi środkami finansowymi. Oto kilka sposobów, jak można zdobyć środki na wkład własny:
- Partnerzy i sponsorzy
Warto poszukiwać partnerów biznesowych, którzy mogą wesprzeć realizację projektu finansowo lub rzeczowo. Firmy często angażują się w projekty społeczne w ramach działań CSR (Corporate Social Responsibility) i mogą wspomóc organizację poprzez darowizny, udostępnienie przestrzeni czy użyczenie sprzętu. - Zbiórki publiczne
Crowdfunding to skuteczna metoda pozyskiwania wkładu własnego w projektach społecznych. Organizacje mogą uruchomić kampanie zbiórkowe w internecie, promując swoje działania w mediach społecznościowych i zachęcając do wsparcia projektu. Dzięki zbiórkom publicznym można zyskać wsparcie finansowe od osób prywatnych. - Dotacje i granty uzupełniające
W niektórych przypadkach organizacje mogą aplikować o dodatkowe granty na pokrycie wkładu własnego. Niektóre programy grantowe umożliwiają uzyskanie finansowania, które można połączyć z innymi dotacjami w ramach jednego projektu.
Jak rozliczać wkład własny?
Rozliczenie wkładu własnego jest równie ważne, co rozliczenie głównej części dotacji. Aby wkład własny został uznany przez grantodawcę, musi być odpowiednio udokumentowany. Najczęściej stosowane formy dokumentowania wkładu własnego to:
- Faktury – W przypadku wkładu finansowego, wartość poniesionych kosztów należy udokumentować fakturami.
- Ewidencja godzin pracy – Jeśli wkład własny obejmuje pracę wolontariuszy, konieczne jest prowadzenie dokładnej ewidencji godzin pracy.
- Umowy użyczenia – Wkład rzeczowy może być potwierdzony poprzez umowy użyczenia sprzętu, pomieszczeń czy innych zasobów materialnych.
Przykłady i inspiracje
Warto skorzystać z przykładów i doświadczeń innych organizacji, które realizowały projekty z wykorzystaniem wkładu własnego. Poniżej przedstawiamy kilka przydatnych źródeł, gdzie można znaleźć więcej informacji na temat wkładu własnego i zarządzania projektami:
- Portal Fundusze Europejskie – Informacje o dofinansowaniach z funduszy unijnych, w tym o wkładzie własnym.
- NGO.pl – jak przygotować wkład własny – Praktyczny poradnik o tym, jak zarządzać wkładem własnym w projektach NGO.
- Narodowy Instytut Wolności – Programy wspierające organizacje pozarządowe, w tym te wymagające wkładu własnego.
- Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej – Informacje o wsparciu regionalnym dla NGO i samorządów, które wymagają wkładu własnego.
- Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji – Organizacja wspierająca edukacyjne projekty, które często wymagają wkładu własnego.
- Portal Crowdfundingowy Zrzutka.pl – Popularna platforma crowdfundingowa, na której można zbierać fundusze na wkład własny w projektach społecznych.
- Fundacja Batory – Organizacja oferująca programy grantowe dla NGO, często wymagające wkładu własnego.
- Fundusze krajowe dla NGO – Poradnik – Praktyczne informacje o dostępnych środkach finansowych i wymaganiach dotyczących wkładu własnego.
- Program Erasmus+ – Program wspierający edukację i młodzież, gdzie często wymagany jest wkład własny w projektach.
- Programy wsparcia samorządowego – Programy wspierające rozwój społeczności lokalnych, gdzie wkład własny jest kluczowym elementem.
- Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) – Programy wsparcia dla przedsiębiorców i organizacji pozarządowych.
- Stowarzyszenie Klon/Jawor – Platforma wspierająca NGO, oferująca porady dotyczące zarządzania projektami.
- Fundusze na innowacje społeczne – Informacje o funduszach wspierających innowacje w projektach społecznych.
- Fundacja ITAKA – Przykład organizacji, która skutecznie korzysta z różnych źródeł finansowania, w tym z wkładu własnego.
- Platforma Wolontariatu – Wsparcie dla organizacji pozarządowych poszukujących wolontariuszy, co może być formą wkładu własnego.
Podsumowanie
Wkład własny to kluczowy element każdego projektu społecznego, który wymaga wsparcia finansowego z zewnętrznych źródeł. Zarówno wkład finansowy, jak i rzeczowy czy osobowy, pozwala na zwiększenie zaangażowania organizacji w realizację projektu. Odpowiednie planowanie i rozliczanie wkładu własnego to fundament udanego zarządzania projektem, a możliwości jego pozyskania są liczne – od partnerów biznesowych po wolontariuszy i zbiórki publiczne. Dzięki temu projekty społeczne mogą zyskać jeszcze większy zasięg i skuteczność w realizacji swojej misji.
